DOZYMETRIA DAWEK MNIEJSZYCH I WIĘKSZYCH OD DAWEK STERYLIZACYJNYCH.
T. Bryl – Sandalewska, P. P. Panta
IChTJ Warszawa

Pomiar dawki promieniowania jonizującego, którą otrzymuje materiał poddawany obróbce radiacyjnej jest ważnym elementem procesu napromieniowania. W zależności od celu obróbki (modyfikacja materiału, sterylizacja, pasteryzacja) dawki niezbędne oraz dopuszczalne są bardzo różne.

W przypadku napromieniowania wiązką wysokoenergetycznych elektronów istotny jest pomiar rozkładu dawki w objętości materiału, ponieważ od jego gęstości oraz od energii padających elektronów zależy grubość warstwy, jaką można napromieniować zgodnie z założonym celem i dopuszczalnym rozrzutem dawki. Należy więc opracować technologię napromieniowania danego wyrobu, m.in. takie rozmieszczenie w opakowaniu zbiorczym, aby w żadnym miejscu jego objętości dawka nie była mniejsza od najniższej dopuszczalnej. Z dotychczasowej praktyki wynika, że najwygodniejsze do kontroli dawek w opakowania zbiorczych są folie lub kształtki z niektórych polimerów, różnych dla różnych zakresów dawek.

W niniejszym opracowaniu przedstawiono ocenę przydatności dwóch rodzajów polimetakrylanu metylu (PMMA) oraz jego polistyrenu (PS) do pomiaru dawek technologicznych, mniejszych i większych od dawek sterylizacyjnych, w napromieniowaniach akceleratorowych.

Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że obydwa rodzaje PMMA mogą służyć jako mierniki dawek technologicznych, każdy z nich w innym przedziale (od ~2 do ~30 kGy oraz od ~30 do ponad 200 kGy). Wygrzanie próbek po napromieniowaniu przyspiesza stabilizację ich absorbacji, która zmienia się (wzrasta lub maleje) w czasie przechowywania kształtek nie wygrzewanych.

Badany polistyren nie spełnia wymogów stawianych materiałom dozymetrycznym przydatnym do pomiaru dawek technologicznych, ze względu na zbyt duże i gwałtowne zmiany absorbancji w czasie po napromieniowaniu. Wygrzanie kształtek nie zmniejsza tych zmian w sposób znaczący.


Powrót